Maagzweren

Zaterdagmorgen, vijf uur.
Moses stond op om de accu in de auto, die hier buiten op de compound geparkeerd staat, terug te zetten Die staat tegenwoordig ‘s nachts in onze kamer, nadat drie weken geleden de auto in de nacht opengebroken is, en de accu, het reservewiel en geld voor benzine die de rijder de volgende dag wilde kopen eruit gestolen was. Onze compound heeft geen hek en Momo, de rijder, slaapt nu ook in de auto, heel normaal heb ik begrepen voor hier. Een prima man, Momo, rustig en zeer betrouwbaar. Hij eet af en toe met ons mee.
We hebben toch niet te klagen over onze staf. Op de nieuwe motor, een TVS die we na de vakantie gekocht hebben van het geld dat we gekregen hadden, rijdt Mystical. Iedereen trouwens nogmaals hartelijk bedankt! Mystical is Moses’ beste vriend, vanuit Holland belde Moses hem bijna dagelijks even. Ook Mystical schuift regelmatig aan met eten. Als we ooit nog eens een grote transportonderneming krijgen hier, gaan we hem M3K noemen: Moses, Mystical, Momo & Kiki - movement of Jah people! Heb ik bedacht. Ik zal proberen een foto van de ge-RastafarI-de TVS met Mystical en Moses te laten plaatsen bij dit blog.

Het blijkt een fantastische dag te zijn.
Moses bleef buiten bij Momo, tot hij zou vertrekken.
Zoals meestal ‘s morgens vroeg zette ik de radio aan op BBC World, en viel in een interview met een Australische arts, Barry Marshal. Het ging over zijn onderzoek naar de oorzaak van maagzweren, wat hij begin jaren 80 verricht had. Hij vertelde dat hij eigenlijk huisarts wilde worden, maar min of meer toevallig in deze richting geïnteresseerd raakte, mede onder invloed van een vriend van hem, een patholoog anatoom denk ik. Die vriend was het opgevallen dat bij veel mensen die overleden waren aan een maagzweer (waarvan nog algemeen werd aangenomen dat die uitsluitend door stress werden veroorzaakt), gastritis en maagkanker een bepaalde bacterie in de maag gevonden werd. Sensationeel, omdat toen nog in alle boeken stond dat het maagzuur elke bacterie doodt. Samen gingen ze onderzoeken of er een relatie was tussen deze bacterie en de genoemde aandoeningen.
Dat viel niet mee; de bacterie bleek alleen maar mensen ziek te kunnen maken. Omdat er toch onderzoek gedaan moest worden besloot Barry Marshal op een gegeven moment maar om zichzelf als proefpersoon te gebruiken: hoe kon hij aan iemand anders ‘verkopen’ dat die kon sterven gedurende het experiment terwijl hij het geld zou opstrijken?
Dus hij nam een kweek van de bacteriën, verkregen uit de maag van een overleden persoon, als ontbijt, en wachtte af wat er zou gebeuren. Na vier dagen begon hij over te geven en het viel hem op dat dat niet zuur was zoals gewoonlijk wanneer men overgeeft, maar waterig.
Hij liet opnieuw een maagscopie doen. Dat had hij ook vóór het experiment gedaan om uit te sluiten dat hij de bacterie, die ze helicobacter pylori genoemd hadden, al bij zich had. Zijn hele maagwand bleek ontstoken, waardoor de zuurproduktie tot nul was gedaald. Zijn vrouw, die van niets wist, maakte zich nogal zorgen over hem, en hij biechtte op wat hij gedaan had. Achteraf, want: ‘it’s easier to get forgiveness than permission’. Hij mocht van haar vier dagen afwachten; dan moest hij antibiotica gaan nemen. Maar voordat die vier dagen om waren knapte hij vanzelf op.
Barry Marshal en zijn vriend probeerden anderen te interesseren voor hun bevindingen; tenslotte overleden er 500.000 mensen per jaar aan deze aandoeningen. Ze publiceerden in gerenommeerde bladen en benaderden de farmaceutische industrie. Ze fantaseerden over de Nobelprijs. Maar niemand toonde interesse: de gevestigde artsen-orde stond niet open voor nieuws, en de farmaceutische industrie verdiende genoeg aan de middelen die destijds gebruikt werden tegen maagzweer, gastritis en maagkanker en had daarom geen zin en geen reden om het beleid te veranderen.
Uiteindelijk kreeg Barry Marshal in 2005 de Nobelprijs voor zijn onderzoek.

Ik begrijp weer een beetje wat er gebeurt en niet gebeurt.
Moses belde me op: ‘We’re sitting outside.’ Ik ging bij hen zitten en hoorde de eerste ijsvogels nog in het donker, zag het door de palmbomen heen licht worden en probeerde Fidel, het huishondje dat achter me aan was gehuppeld, verder te lokken, maar ze was bang omdat ze het terrein niet kende - slechts de gang en de kamers op de eerste etage. Momo ging rijden, ik ging de was doen en schoonmaken en Moses ging trainen bij zijn broer, een klein stukje hier vandaan.
Om half tien ontbeten we, het restant van het diner van gisteren, petete met een hete tomatensaus met vis en vlees. De TV ging aan.

Er zijn hier hele goede, kritische en positieve programma’s op de TV, gemaakt door de SLBC (Sierra Leonean Broadcast Corporation). Om tien uur begon ‘Inside the media’, een programma over het nieuws van de afgelopen week en het nut ervan, met een panel van journalisten. Eén van de onderwerpen was een donatie van de Europese Unie van 250 miljoen euro, en hoe die besteed zou gaan worden: aan goed bestuur, infrastructuur, economische ontwikkeling en landbouw. Eén van de journalisten begon over de noodzaak van supervisie van de bestedingen: ‘We kunnen miljarden krijgen maar als er geen goed bestuur is profiteert bijna niemand van dit geld.’ Mede een taak van de journalisten, vonden allen.
Het volgende onderwerp ging over de verbeteringen in de economie van Sierra Leone. Het land is pas door een buitenlandse instantie uitgeroepen tot het aantrekkelijkste Afrikaanse land om in te gaan investeren. De toegankelijkheid voor investeerders is er de laatste tijd behoorlijk op vooruit gegaan, dankzij veranderingen in het belastingssysteem en een grote reductie in de tijd die nodig is voor het regelen van allerlei zaken voordat een investeerder van start kan gaan, vergunningen enzo. Goed nieuws, vond men.
Een journalist merkte op dat onder andere Nederlandse exporteurs de haven van Freetown voorlopig links laten liggen omdat een behoorlijk deel van het geëxporteerde niet meer in de containers zit wanneer die uiteindelijk open gemaakt mogen worden. Een andere reageerde met de opmerking dat van een relatie van haar de goederen al verdwenen waren voordat de container in Freetown aankwam.
Waarbij ik aan onze tijdelijk vermiste en wat leger gemaakte tassen op de reis van Freetown, via Casablanca, naar Amsterdam moest denken: dat was ook zeker niet in Freetown gebeurd. En aan een andere koffer eerder, die op de reis van Amsterdam, via Casablanca, naar Freetown vier dagen nadat de passagier in Freetown was gearriveerd uit Casablanca kwam. Compleet met inhoud trouwens.
De desbetreffende minister schijnt van plan te zijn om camera’s te gaan installeren op de kade van de haven; alom werd instemmend gereageerd op de opmerking dat de beveiliging verbeterd moest worden. En men vond dat er ook aandacht besteed moest worden aan de enorme werkeloosheid onder de jeugd, waarvan een mannelijk deel nogal veel op die kade vertoeft. En dat het te hopen was dat de investeerders niet slechts al het geld zouden opstrijken en mee naar huis zouden nemen, maar dat de bevolking van Sierra Leone er ook van zou profiteren.

Er zijn hier veel prima mensen, waarvan een deel zich ook nog eens kan laten horen. Tell God tenki.
Zo meteen ga ik lekker naar het strand, en ik kan hierachter de rivier doorwaden om daar binnen vijf minuten te zijn want het is laag water en het heeft al anderhalve dag niet geregend. Dus ik hoef niet helemaal door Lumly. Maar eerst douchen en mijn haar wassen; er liggen schone lakens op het bed nadat we het samen bijna helemaal gedemonteerd hebben om overal goed schoon te maken, en de planken onder de matras beter neer te leggen
Maandag komen de nieuwe studenten. De ambitieuze decaan heeft me verzekerd dat het Handboek ‘de bijbel’ gaat worden voor het komende studiejaar. Mr. Conteh vertelde me gisteren dat hij niet begreep waarom zijn collega’s zo weinig geneigd zijn mee te werken aan ontwikkelingen, en bekeek het nieuwe Handboek met genoegen.
Maandagmiddag ga ik naar mijn manager, en wanneer zij er niet is, of andere ‘dringende prioriteiten’ heeft, naar de directeur van mijn NGO, om nogmaals mijn zorgen te delen over onze hulp.