Freetown, College of Nursing

Had ik ooit gedacht, toen ik in 1998 met kloppend hart in Rotterdam mijn eerste schreden op het Klinisch Geriatrische pad zette, dat ik twaalf jaar later les zou geven in Geriatrie in Freetown, Sierra Leone? Zeker niet; de stap van veilig Warmond naar De Grote Stad en van kloosterbejaardenoord Mariënweide naar het Dijkzicht Ziekenhuis was al veel meer dan ik wat ik verwachtte.
Maar daar ga ik dan, maandagochtend 7.00 uur, lekker vroeg vanwege de onvoorspelbare reisduur door wegdestructies dankzij de regen en lange files later, voor de derde keer, klaar voor actie.
Helaas, geen stroom bij aankomst. Gelukkig floept vijf minuten later het licht aan. Nu eerst de noodzakelijke technische voorbereidingen treffen voor de les in Powerpoint. Dat valt niet mee, zelfs niet in het College for Nursing.
De directeur, die de projector onder zijn hoede heeft, vertelt me dat hij die zelf wil hebben voor bezigheden elders. ‘Doe het maar gewoon van je laptop; dat doen we allemaal hier. Dit is Afrika! Heb je hand-outs gegeven? Geen probleem dan, toch?’ Ik stamel wat van uitdaging en dat ik veel kan leren hier, en ga balend naar ons kantoor om nog wat door te nemen en de spullen op te halen.
Wat later komt de directeur binnen met de zwarte koffer. Hij neemt de oude projector mee, ‘dan kunnen ze de nieuwe niet verknoeien’. Hoera!
Ik ga om 8.25 uur naar het leslokaal met een verlengsnoer, de projector, mijn laptop met memorystick en wat papieren. Eén van de studenten, een jonge man die vóór Verpleegkunde wat in I.T. heeft gedaan, heeft me vorige week beloofd dat hij wat vroeger zou komen. Het signaal van mijn laptop komt niet door bij de projector, dat van de zijne wel.
Als hij de stekker van het verlengsnoer inplugged in het stopcontact klinkt er een doffe plof en ik zie hem zijn hand snel terug trekken. Dat gaat niet werken. Ik ga weer naar beneden voor het andere verlengsnoer. Het duurt een minuut of tien voordat de stekker van dit snoer in de juiste positie in het stopcontact zit om inderdaad stroom te geven, het luistert erg nauw. De studenten zijn zeer hulpvaardig. Een jonge vrouw zit eindeloos op haar knieën te manoeuvreren met de stekker, iemand anders maakt het whiteboard schoon waarop geprojecteerd gaat worden en waarop mijn gewaardeerde voorganger met een verkeerde stift geschreven heeft, weer een ander waarschuwt de binnendruppelende studenten beslist niet op het verlengsnoer te gaan staan. Sommigen betuigen mij hun oprechte medeleven vanwege het verlies van de Worldcup. De student van de laptop installeert de apparatuur en om 8.50 uur kan ik van start gaan: Delier, dementie en depressie bij de oudere mens.
Al bij de voorbereidingen voor de les vroeg ik me af hoe relevant het hier is met een gemiddelde leeftijd van zo’n 48 jaar, en één verpleeghuis in het land, hier in Freetown.
Ik lees voor van m’n dia’s: 75 % van de mensen in een verpleeghuis zitten daar vanwege dementie. Ik heb alleen Westerse bronnen tot mijn beschikking, rekenend op een toekomst in basis-verpleegkundige-vaardigheden-lessen, maar hoop nog steeds voor het einde van deze module van acht uur, die ik zelf mag invullen, door een bezoek aan Statistics hier een wat realistischer beeld over Geriatrie in Sierra Leone te kunnen geven aan de studenten.
Ik vraag ze: wie kent iemand met dementie? Aarzelend gaan twee handen omhoog. Ik ga door, lees voor, zie veel onaandachtige gezichten. Maar als ik het verhaal vertel van de twee delirante Nederlandse mannen in het Dijkzicht luisteren ze wel. De één sprak consequent Frans tegen de ander, die antwoordde in Engels, en ik maar zeggen in mijn moeders taal: Jullie kunnen ook Nederlands praten hoor. Zonder resultaat.
Ik presenteer een eindeloze rij dia’s. De studenten hebben geen enkel boek, en het lijkt me wel handig voor ze wanneer ze in ieder geval de hand-outs hebben om wat na te lezen. Maar ik heb met ze te doen, en vervloek mijn gebrek in ervaring met lesgeven.
Ik struikel over de engelse uitspraak van ‘amyloid plaques’ en ‘neurofribrillary tangles’. Ik denk, als lang geleden in het Dijkzicht na een enorme stuntelpartij en plein publique: Aarde, opent u, zodat ik kan verdwijnen.
Gelukkig, 9.29 uur. Zullen we de rest maar volgende week doen?
Ik ga af. De studenten groeten in koor: Thank you Kiki!
Thank you too.
Ik heb inderdaad nog veel te leren.